PRESICCESI NEL MONDO

LA CUMPRA


Da Recite e farse di E. Cazzato2 - LA CUMPRAPersonaggi:Signuru (il proprietario),Fattore,Cumparieri (chi aveva acquistato la cumpra).Signuru:Menu male ca sto attentu alli mei affari,pe’ prima cosa hannu firmate le cambiali!A sapere, n’annu cu le vulie c’era ricapitatu,cu la perdita de la cumpra, ciuveddhi m’avia pacatu! Nu n’è ca moi me pachene, ma stannu cu llu pinsieri;stasira l’aggiu avvisati cu vegnene li cumparieri.Mah!... lu fattore è tardatu,tegnu ‘nu bruttu presentimentu.Se po’ truvare cu l’amicu e lu cumparee quarche bicchieri ‘sta sira certu da fare.Fattore: Vai truvannu percè ‘sta sira su tardatu:culoni e cumparieri m’ hannu circundatu.Stannu tutti comu pacci pe’ l’affare de le vulie,volene ‘nu rilasciu e se raccumannene a mie.Sta storia la pensava, percè sacciu de ddha mie,a termine de picca tiempu, se persera menze vulie.De tutti i santi me ddunai a sutta a Cumpignanu,se le strusciavi, te ‘nchivene la manu.Scincire poi,’na bellezza, comu tante perle, ma dopu doi cadute, rimase l’ossu e la pelle.E quannu scìu muierama, se ne vinne mortificatae disse: imu spicciatu de coiere l’antrata.Quannu vitti le vulie piccinne ca erene prima rosse,subito pensai: li cumparieri s’hannu giustate l’osse.E l’urtime scincire li costene chiù care e tocca le prechene tutte cu lu sale.Mo... ieu ci li pozzu fare, m’hannu postu a menzu,cu te fazzu persuasu, se ne le lassi pe’ l’apprezzu.Padrone:Propriu ca t’hannu postu a menzu, nu li lassu propriu nenti,se l’erene vulute pe’l’apprezzu, nunn’erene fatti li fatenti!E poi ci ne su parecchi ca fannu li sciampagnoni ***e aumentene le vulie ci cultivene li culoni.E quannu è’na cosa torta, vou puru contru de mie,me fannu urtare li nervi, quannu aumentene le vulie.E perciò nu lassu propriu nenti, solo qualcosa a li culoni e ca aumentene lu fruttu, nu su pè nenti furboni.Quannu vene lu tiempu de la cumpra su’ accaniti, ci va e scumpassa cisure, a ci cchiui sarta pariti.La maravija è de le fimmene, comu le pizzaca l’apiceddha,animene li mariti pè nu picca de cumpricedhha.Poi perdene e le fimmene se mintene a castamare:maledettu lu prezzatore, ca l’ha fatte tante care.Fattore:Dunque cusì è l’idea loru, mo fane sulu,stasira certu venene e a quannanzi ce n’è già unu.Cumparieri:Tutta la colpa è de lu poveru, va fatica e jè ‘culpatu,se sbaglia qualcosa è de tutti maltrattatu.Chiru ca faciti vui sta bene, siti tanti ricchi miiunari,vuliti fare li negozianti e ruvinati li ristiani.Se perdene o guadagnene nu’ se ponnu regulare,tantu aprene la casciaforte e ggiungene le miiare.Lu poveru, se perde, pare e li diciti: li sta bene,se vince poi, ficurete, nu’ diciti ‘n’ugna de bene.Quannu fò all’autra ‘ntrata guadagnammo ‘na provvidenza e vui, tutti pari pari, cumanzastive la maldicenza.Se te videne la duminaca vistutu cchiù pulitu:vì comu s’ ha mutatu pe’ la cumpra de l’Arditu?Se te videne ‘ntra putea cu te diverti: vi quantu fannu le vulie de Conte Alberti?Se te vanìa ‘nu desideriu de ‘nu mazzu de rafianelli:a ddhai ‘ncascia lu mieru pe’ la cumpra de lu Giannelli.Allu povuru c’è l’invidia de qualunque cosa face:se perde diciti …arraggia…, se guadagna …ve dispiace.Ieu la fici pe’ lu meiu, ma poi vistu lu malpartitu,lassai muierama alla cumpra e trasii ‘ntra lu trappitu.Tutte le discrazie suntu sempre pe’ lu furese,ca nunn ha fattu affari e ha avute fiacche spese.Me ricordu all’autra ‘ntrata, me passavene pasta e pasuli, ma quist’annu n’imu binchiati tutti de carne de favaluri.Oh!... ci ‘ntrata scuncertata, specie poi pe’ li compratori,s’hannu manati a precipiziu cu nucene vasche e motori.Tutti stavene cull’idea ca era comu l’autra ‘ntrata,ma quidd’annu vinti sei, ci lu cumbina n’autra fiata!Su picca ci se ne vantene, sulamente chiri sensali*****,‘na bona pursione, ma no tutti li proprietari.E nui poi li compratori, senza oiu simu rimasti,salvu poi pe’ chiu nanti, se nun ce su’ autri guasti.Cu ne vegna poi pulita Pasca, a nui n’autra cosa manca:le cambiali c’imu firmate cu le girene alla banca.