SEMPRE FRANCESCO

DAL WEB


migu 'e sos affannos di Mechiorre Murenu 1. Su viver de afflittu est un'istadu a sa manca bascesa attribuidu. Giompidu a esser poveru est miradu in su peus carattere ispuzzidu. Issu da 'ogni gosu est olviadu, issu da 'ogni sorte est abbattidu, dezidit s'istadu miserabile pro essere su piùs disprezziabile. 2. Sos miseros de benes e de pannos, pro chi sian astutos, paren tontos. Su poveru est amigu 'e sos affannos su poveru hat a frades sos affrontos: s'ora chi si los faghet piùs mannos minores li resessini sos contos. Affrontos e trazedias, non li fartat e mai da-e s'imboligu s'appartat. 3. Sempre ch'andat s'afflittu bisonzosu a domo de su riccu ingratu e feu, intrat iscabiddadu e birgonzosu: «A mi favorit, Missignore meu?» E-i su riccu artivu, potentosu, mancu chi esserat su segundu Deu a lu lassare reu hat de usanza; non li narat: né sezze, né avanza. 4. Tottu sos patimentos e oltraggios nde risentit su poveru affligidu; Senza bi fagher sett'otto viaggios, a bortas, non li pagat su servidu. A su riccu servit de vantaggios pro si mustrare piùs incrudelidu: pustis, incrudelidu e importunu, de chimbe soddos nde li furat unu. 5. Oh istadu de risu e de giudìcu! Oh vida necessitosa e affannada! Su poberu no hat atter'afficcu si no sa miserina zoronada; e sempre chi la servit, a su riccu, benit sas piùs bortas chirchinada, e a bortas pagada sa faina cun misuras iscassas de ginina. 6. Miseru, disastrosu naschimentu! E a bite su poberu in su mundu? Senza su necessariu sustentu patit in vida s'inferru segundu, e disizande s'anzenu cuntentu timo chi si achistet su profundu: mancandel'in su mundu sa passenzia invalida est sa sua penitenzia. 7. A su poveru amiga l'est sa runza. Disignos no nde l'andat in derettu, bettat s'arzola cun tribagl'e munza pro nacchi nd'haer achistu e profettu, e benit a su tempus de s'incunza, nemmancu giustu nde torrat su 'ettu! E tottu su profettu e bene santu curret a chie nd'hat atter'e tantu. 8. Si sa 'e su pobèr'est vida bella, iscultadela giusta una rejone: furat una pittica bagatella pro tenner su sustentu in purzione; li giurat su riccu una carella e che finit sos ossos in presone. A piùs chi sa pessone finit tottu si nd’hat puru su carcere connottu. 9. A su poberu contr'est dogni 'entu. Peruna lughe li faghet rejone Su riccu hat a furare iscudos chentu e non bi l’ischit nessuna pessone. Su poberu, si furat su sustentu, li naran chi est pubblicu ladrone. Duncas sa rejone giusta est gai chi su poberu no hat bene mai. 10. Pro su poberu est mortu dogn'afficcu, da-e su gosu vivet allontanu. Daghi tenet pretesa cun su riccu, sos contos li resessin tott'invanu, su die chi l'intimat a giudicu 'istat tres oras a berritta in manu. E-i su tribunale pro dispettu li faghet bider tortu su 'erettu. 11. Su poveru a sos males est a sutta e mai non li mancat un'istrossa; in su paris l'assurtit una rutta e a bortas si truncat una cossa. De reposu non gosat un'iscutta finas a chi chel'ettan in sa fossa, e a s'istrossa sua e tribulìa li naran chi est preitia e mania. 12. Su riccu hat dogni sorte aggredessìda, e puru pro penante si giudìcat. Si portat in su didu una ferida milli medicamentos si b'applicat: sa carre de su pover'abbattìda su male sou non si bonificat. Si su male publìcat e relatat pro esser mandronia si l'adatat. 13. Chircat unu camminu su povèru pro passare sa vida tott'in gherra, abbrazzat cuddu pesu piùs fièru chi lu coitat a battire a terra. Deus li mandat unu pane interu e issu si nde perdet una perra, e pustis ch'est in terra male ruttu frastimat sa fortuna chi 1'hat giuttu. 14. Giudicand'a sa biva sos diffettos, s'afflittu non si devet lastimare; in logu de pensare a sos profettos de si poder, in parte, sullevare, cun zertas passiones e affettos pensat prima 'e tottu a si cogiare e andat a si chircare cumpagnìa chi aumentet sa sua cumbessìa. 15. Pro finis: in sos poveros cogiados bi sun in summa sas affliziones: tenen in dogni logu semenados sos frastimos, sas maladissiones, pro cussu est chi 'enin aggravados da-e sas tantas tribulassiones. Sas maladissiones insolentes trattana, pro dottrinas, frequentes.