dialèt bressà

la bólä ( 'a livella ) di A. de Curtis ( Totò ) libera traduzione


Ogni àn, al du de noèmber, ghè l'üsansäper i nòscc mórcc de 'na al Cimitero.Ogni ü i gà de üsà chèstä creansä;a töcc gà de vignigä stó "pensiero". Ogni àn, en chél dé ché, specialmènt,che ghè sté tristä e gramä ricorensä,ga vó a' mé, e coi fiur fó paramental terminì de la mé ziä 'Nocensä. St'àn m'è capitat on'aventurä...dopo mitìt i fiur per fagä omagio.Mamä! se ga pènse, ghiré pórä!,ma po' ma só fat animo e coragio. Gó fat chèsto, stì 'n pó a dam orä:se fàä visì l'urä de sarà i cancei:mé, a belasé, stàe per andà föräbötando l'öcc söi monumèncc pö bei. "Quì dorme in pace il nobile Marchesesignore di Rovigo e di Bellunoardimentoso eroe di mille impresemorto l'11 maggio del '31". El stèmä co la curunä 'nsimä a töt...sótä 'na crùs fadä de lampadiné;tré màs de rösé co 'na listä a löt:candélé, candéloté e sés luciné. Propis tacat a la tombä de sté siòrghè stàä on'oträ tombä picininä,bandunadä, sensä gnàc on fiur;per sègn gh'ìä sul ona crusitinä. 'Nsimä a la crùs apénä sa lizìä:"Bortol Scartapà - el scuassì":a vardalä, che pénä mamä miä,sensä gnè 'n stràs de on lümì! Chèstä l'è la vitä! An del mé có pensàe...chi gà ìt tant e chi el gà vìt neènt!Stó poarèt, madói, se la spetaèlche pò a l'otèr mónd l'erä sbéndènt? Entat che ghe naé dré a sté pensér,s'erä zà fat quasi mezanòt,e só restat saràt dét e prisunér,mórt de pórä...deanti a 'n candelòt. Töt d'en colpo, che vedèi da lontà?Dò ombré avicinas an vèrs de mé...Gó pensàt: sté fato al me fa pensà...soi sveglio... dormei, o só gnè mé? Otèr che só gnè mé; l'erä 'l Marchés:col tübo, la caramelä e col pastrà;chél otèr arènt a lü on bröt arnés;töt spissurét e co la scuä 'n mà. E chèl l'è de sücür Bortol Scartapà...el mórt poèr Cristo... el scuassì.E mé per sté fato ma assé miä ciapà:i mórcc i sa ritirä a st'urä? Va a capì. I pudìä stà da mé quasi a on somèsquand el Marchés al s'è fermat de bòt,'l se ultä e po' a belasé... calmo fés,el ga dìs a Scartapà:"Oé, zuinòt! Da Voi vorrei saper, vile carogna,con quale ardire e come avete osatodi farvi seppellir, per mia vergogna,accanto a me che sono blasonato! La casta è casta e va, si, rispettata,ma Voi perdeste il senso e la misura;la Vostra salma andava, si, inumata;ma seppellita nella spazzatura! Ancora oltre sopportar non possola Vostra vicinanza puzzolente,fa d'uopo, quindi, che cerchiate un fossotra i Vostri pari, tra la Vostra gente". "Siòr Marchés, de culpé ga n'ó miä,mé nó V'arès mai fat chèsto tórt;mé moér l'è stadä a fa 'stà fesseriä,e mé che pudìei fa se séré mórt? Se fös vif Va farès contènt,tóarès sö la cassitinä co quàc òse propé adès, en chèst momènt,me trasfèréssé dentèr 'n'alter fòs". "E cosa aspetti, o turpe malcreato,che l'ira mia raggiunga l'eccedenza?Se io non fossi stato un titolatoavrei già dato piglio alla violenza!" " Fam védèr...- ciàpä stà violensä...La èrità, Marchés, l'è che le m'è giradé,bastä scultat; e, se perdé la passiensä,désmentéghé che só mórt e i-è massadé!... Ma, credèt de essèr on dio, disé, té?Ché detèr, öt capì, che sóm enguàl?......Mórt ta sét té e mórt ga só àc a mé;ogni ü come on otèr l'è tal e qual". "Lurido porco!...Come ti permettiparagonarti a me ch'ebbi nataliillustri,nobilissimi e perfetti,da fare invidia a Principi e Reali?". "Té ché Nedàl...Pasquä e Pifanìä!!!Te voèt metèr nel có, bröt müs de tólä,che ta sét malàt amó de fantasiä?...La mórt al sét che l'è?...L'è ona bólä. On re, on magistrat, on grand'òm,passat chél cancèl lé i sa rènt cöntche i gà pirdit töt, la vitä e 'l nòm:té l'ét gnàmó fat chèsto de cönt? Per chèst, scultem mé...fa miä 'l catìf,soportèm che visì, te fói quàc tórt?Sté pajassadé i-à fa sul chèi vìf:notèr som seri... notèr som de la mórt!"